Er hangt een donkere wolk boven de seizoenspresentatie van de nieuwe programma’s van de publieke omroep: de eerder aangekondigde bezuinigingen van 100 miljoen euro, ongeveer 10 procent van het totale budget van de NPO. De kijker merkt daar in het seizoen 2024-2025 nog niet zoveel van, zegt NPO-voorzitter Frederieke Leeflang, maar de programmering wordt uiteindelijk wel geraakt.
Ook de focus op online en de streamingdienst NPO Start gaat de samenstelling van de programma’s veranderen. “We zullen niet meer heel veel programma’s bestellen die puur en alleen voor lineaire televisie zijn bedoeld”, zegt Leeflang. De NPO wil steeds meer publiek bereiken op NPO Start, zegt ook NPO-bestuurder voor digitale transitie Lucien Brouwer. “Jongeren kijken steeds minder traditionele media, dus we moeten voor hen vindbaar blijven.”
Dat is ook een van de punten die de coalitiepartijen VVD, PVV, NSC en BBB in het hoofdlijnenakkoord aanstippen: de NPO moet inzetten op digitalisering en het bereiken van een jonger publiek.
Frenna en Laura H.
Zo werd voor NPO Start op de presentatie onder meer de NTR-serie Frenna – All Inn aangekondigd. De serie moet een diepgaande kijk in het “opmerkelijke leven van rapper Frenna” geven, aldus de omroep. Frenna groeide op in de Haagse Schilderswijk en koos “in plaats van allerlei verleidingen” voor “de moeilijke weg naar succes”.
Ook de nieuwe HUMAN/VPRO-serie Laura H. wordt speciaal voor NPO Start gemaakt. Die serie vertelt het op waarheid gebaseerde verhaal over de tiener uit Zoetermeer die met haar man en twee kinderen naar het ‘kalifaat’ van IS in Syrië reisde.
Oude schoenen weggooien
De publieke omroep laat zich bij de seizoenspresentatie nog niet uit over de vraag waar het mes in de programmering gaat. Dat tv-zender NPO3 wordt opgedoekt, een maatregel die al vaker geopperd is, werd eerder door de NPO ontkend.
De NPO heeft “een groot aantal lineaire zenders en netten”, zegt Leeflang. “Dus daar gaan we ook zeker keuzes in moeten maken. Als je naar online en on demand gaat, dan moet je ook deels afscheid nemen van het lineaire. Je moet je oude schoenen weggooien als je nieuwe hebt gekocht.” Ook moet er volgens haar een einde komen aan de “wildgroei aan apps en websites”.
De NPO moet niet alleen bezuinigen op de programmering, maar ook intern zien te besparen. Zolang het niet de “pluriforme output” van de NPO raakt, dus de verscheidenheid aan programma’s, kan de NPO veel meer samenwerken, zegt Leeflang. “Dus samenwerken op het gebied van HR, marketing en het gebruik van studio’s. Daar kan je al heel veel doen.”
Het lijkt al met al een zware opdracht: een versnelde digitale transitie in een tijd van bezuinigingen en onder toeziend oog van een nieuw kabinet met kritische partijen (PVV-Kamerlid Van der Velde noemde de publieke omroep “een nutteloos ding waar veel te veel geld naartoe gaat”).
Op de achtergrond speelt ook nog het onderzoek naar de werkcultuur binnen de publieke omroep. Daaruit bleek dat grensoverschrijdend gedrag breed speelt bij de landelijke publieke omroepen en dat signalen hierover jarenlang niet voldoende zijn opgepakt. Meerdere omroepdirecteuren hebben daarom de afgelopen twee jaar hun werk neergelegd.
Met het oog op de bezuinigingen voelt Leeflang naar eigen zeggen in ieder geval geen bewijsdrang. “We zijn absoluut niet bang dat we onszelf moeten bewijzen om voort te bestaan.” In het regeerakkoord staat dan ook dat de NPO “echt van wezenlijk belang is voor de democratie”, benadrukt ze.
