De uitreiking van de Franse Oscars, de Césars, stond gisteravond in het teken van misbruikbeschuldigingen in de Franse filmwereld. Een openhartige toespraak van Judith Godrèche over wat haar is overkomen maakte grote indruk. De speech werd rechtstreeks uitgezonden op de televisie.
“We kunnen ervoor kiezen dat mannen die van verkrachting worden beschuldigd niet langer de macht hebben in de filmwereld”, opperde de actrice. “Er wordt al makkelijker over gepraat, er komen barsten in het geïdealiseerde beeld van onze vaders, de macht wankelt. Durven we de waarheid onder ogen te zien?”
De zaal in het bekende theater Olympia in Parijs luisterde ademloos naar haar verhaal en gaf daarna een staande ovatie.
‘Kindbruidje’
De 51-jarige actrice veroorzaakte afgelopen weken al veel beroering met een aanklacht tegen regisseur Benoît Jacquot, die ze ontmoette op de set van hun film Les Mendiants toen zij 14 was en hij 39. De relatie van zes jaar die volgde noemt ze nu kindermisbruik.
Godrèche zei eerder dat ze het ‘kindbruidje’ was van de oudere regisseur, die haar manipuleerde en gewelddadig was. “Ik was geïndoctrineerd, alsof ik in een sekte zat.”
Hier is de hele speech van Godrèche te bekijken:
Maar Jacquot zegt dat er sprake was van echte liefde. Hij ontkende tegenover de krant Le Monde dat er sprake was van machtsmisbruik en zei zich geen zorgen te maken over de aangifte die Godrèche had gedaan. Regisseur Jacques Doillon, die Godrèche ook noemde als een dader, spreekt eveneens van valse beschuldigingen.
Bang voor gevolgen
In haar speech riep Godrèche anderen op zich uit te spreken. “Ik ben al een tijdje aan het praten, maar waar ben jij? Wat zeg jij? Gefluister, een half woord.”
Ze beaamde dat er risico’s zijn verbonden aan het benoemen van misstanden. Filmmakers zijn bang dat ze geen subsidies meer krijgen of geen rollen meer kunnen vinden. Ze gaf toe zelf ook bang te zijn geweest, omdat ze is opgegroeid in de filmwereld en dus geen ander vak kan.
“Ik weet dat het eng is”, erkende ze. “Maar we kunnen de waarheid niet negeren omdat het niet over ons kind, onze zoon, onze dochter gaat. Dit niveau van straffeloosheid en ontkenning is onaanvaardbaar.”
Want, benadrukte Godrèche, deze aanklacht gaat niet alleen over haar geschiedenis. “Mijn verleden is het heden van de tweeduizend mensen die mij in vier dagen hun verhaal hebben gestuurd.”
De toespraak wordt gezien als een impuls voor de “tweede golf” van de MeToo-beweging in het land. Het overschaduwde gisteravond in ieder geval de grote overwinning van Anatomy of a fall. Die film won zes prijzen, waaronder Beste Film, Beste Actrice voor de Duitse Sandra Hüller en Beste Regie voor Justine Triët, als tweede vrouw ooit in de 49-jarige geschiedenis van de filmprijs.
De internationale strijd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag werd in Frankrijk nooit onvoorwaardelijk omarmd door de filmindustrie. Sinds 2017 waren er in navolging van Hollywood acties als Balance ton porc (“Verklik je varken”) om ongewenste intimiteiten aan de kaak te stellen, maar er kwamen ook tegenreacties van mensen die dat allemaal overbodig vonden.
Zo namen recent nog tientallen prominente Fransen het op voor Gérard Depardieu die wordt beschuldigd van wangedrag en kon de voor verkrachting veroordeelde regisseur Roman Polanski in 2020 nog een César winnen.
“Ik denk dat MeToo nu pas echt aanslaat in Frankrijk”, concludeerde Justine Triët na afloop van de ceremonie. “Het heeft even geduurd, maar nu gaan we het meemaken.”
Diepgaand zelfonderzoek
Cultuurminister Rachida Dati, die als een van de eersten opstond om te applaudisseren, verwacht dat ook. “Creatieve vrijheid is absoluut, maar daar hebben we het hier niet over. Dit gaat over een misdaad tegen een kind. Een seksuele relatie onder de 15 is strafbaar.”
“Dit moet het begin vormen van diepgaand zelfonderzoek in de Franse cinema”, zei ze. “Iedereen zag alles, maar niemand deed iets.”
Na de beschuldigingen van Godrèche hebben al meer vrouwen zich uitgesproken over misstanden. Zo beticht Isild Le Besco regisseur Jacquot van “psychologisch en fysiek geweld” tijdens een relatie die begon toen hij 52 was en zij 16. Ook zegt ze dat Doillon haar een rol weigerde omdat ze niet inging op zijn advances.
